Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2024 yılı Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) verileri, Türkiye'deki yaşlı nüfusun aktif yaş alma düzeyini gözler önüne serdi. Haber bülteninde yer alan bilgilere göre, Erzincan'ın da içinde bulunduğu Doğu Anadolu Bölgesi, bazı önemli göstergelerde Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans sergiledi.
Doğu Anadolu Bölgesi'nin Genel Aktif Yaşlanma Endeksi
TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin 2024 yılı AYE genel endeks değeri 29,7 olarak kaydedildi. Doğu Anadolu Bölgesi'nin aynı dönem için genel endeks değeri ise 30,8 olarak hesaplandı. Bu sonuç, bölgedeki yaşlı bireylerin aktif yaşlanma konusunda Türkiye ortalamasına kıyasla daha iyi durumda olduğunu gösteriyor.
İstihdam Alanındaki Durum
Aktif Yaşlanma Endeksi'nin önemli bileşenlerinden biri olan istihdam konusunda Doğu Anadolu Bölgesi dikkat çekici bir performans sergiledi. Türkiye geneli için istihdam bileşeni endeks değeri 27,6 iken, Doğu Anadolu Bölgesi'nde bu değer 34,8 olarak belirlendi. Bu, bölgedeki 55-74 yaş aralığındaki bireylerin istihdama katılım oranının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğunu işaret ediyor.
Topluma Katılımda Bölgesel Farklılıklar
Topluma katılım bileşeni incelendiğinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nin endeks değeri 14,2 olarak kaydedildi. Türkiye genelinde bu değer 12,5 olarak belirlenmiş olsa da, Doğu Anadolu Bölgesi bu alanda da ortalamanın üzerinde bir performans gösterdi. Bu bileşen gönüllü faaliyetlere katılım, çocuk-torun bakımı gibi unsurları içeriyor.
Bağımsız, Sağlıklı ve Güvenli Yaşam
Bağımsız, sağlıklı ve güvenli yaşam bileşeninde ise Doğu Anadolu Bölgesi'nin endeks değeri 60,4 olarak tespit edildi. Türkiye genelinde bu değer 65,0 olarak kaydedildiğinden, bölgenin bu alanda Türkiye ortalamasının biraz altında kaldığı görülüyor. Bu bileşen fiziksel egzersiz, sağlık hizmetlerine erişim gibi faktörleri kapsıyor.
Aktif Yaşlanma İçin Kapasite ve Elverişli Ortam
Aktif yaşlanma için kapasite ve elverişli ortam bileşeninde ise Doğu Anadolu Bölgesi'nin endeks değeri 43,2 olarak hesaplandı. Türkiye genelinde bu değer 46,1 olarak belirlendiğinden, bölgenin bu alanda da ortalamanın altında kaldığı gözlemleniyor. Bu bileşen eğitim durumu, bilişim teknolojileri kullanımı gibi unsurları içeriyor.
Cinsiyet Bazında Değerlendirme
Bölgesel bazda cinsiyet ayrımına bakıldığında, Doğu Anadolu Bölgesi'nde erkeklerin AYE genel endeks değeri 35,3 iken, kadınların değeri 26,8 olarak tespit edildi. İstihdam bileşeninde ise erkeklerde 48,4, kadınlarda 21,5 gibi belirgin bir fark göze çarpıyor. Topluma katılımda erkeklerin endeksi 15,4, kadınların ise 13,0 olarak belirlendi. Bağımsız, sağlıklı ve güvenli yaşamda erkekler 62,9, kadınlar 58,0 endeksine sahipken, aktif yaşlanma için kapasite ve elverişli ortamda erkekler 46,8, kadınlar 39,7 endeks değerine ulaştı.
Sonuç olarak, TÜİK'in 2024 Aktif Yaşlanma Endeksi verileri, Erzincan'ın da içinde bulunduğu Doğu Anadolu Bölgesi'nin genel aktif yaşlanma düzeyi ve istihdam ile topluma katılım gibi bazı alt bileşenlerde Türkiye ortalamasının üzerinde olduğunu gösteriyor. Ancak bağımsız, sağlıklı ve güvenli yaşam ile aktif yaşlanma için kapasite ve elverişli ortam gibi alanlarda iyileştirme potansiyeli bulunuyor. Bu veriler, bölgeye özgü yaşlılık politikalarının geliştirilmesi ve mevcut politikaların etkinliğinin artırılması açısından önemli bir girdi sunuyor.
