Ağız ve diş sağlığı, özen ve dikkat gerektiren bir konu olup ağız bölgesi besinlere sürekli olarak maruz kaldığından bakteriyel oluşumlara oldukça açık bir ortamdır. Diş çürükleri başta olmak üzere her türlü ağız ve diş hastalığının önlenebilmesi için ağız bakımı, düzenli ve titiz bir şekilde yapılmalıdır. Diş fırçalamaya yeterli özenin gösterilmemesi halinde dişlerde oluşan bakteri plakları diş minesine zarar vererek diş çürüklerine neden olur. Diş çürükleri ağız kokusu ve hoş olmayan görüntüye neden olmalarının yanı sıra ağrı ve hassasiyet oluşturarak günlük yaşamı zorlaştırabilir, tedavi edilmemesi halinde ilerleyerek diş kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle ağız ve diş bakımı düzenli olarak yapılmalı, dişlerde çürüme fark edildiği takdirde diş hekimlerine başvurularak muayeneden geçilmelidir.
Dişlerimiz neden çürüyor dersiniz?
"Diş çürüklerine neler sebep olur?" sorusu en çok merak edilen soruların başında gelir. Dişlerde oluşan plaklar çürüklerin oluşmasına yol açan ana sebeptir. Çok fazla şekerli ve nişastalı gıda tüketmek, bunun ardından gerekli diş temizliğini yapmamak çürüklere neden olur. Şekerli ve nişastalı gıdaların tüketiminden sonra dişlerin temizlenmemesi halinde, plaklarda bulunan bakteriler beslenir. Bu durum bakterilerin daha çabuk ve kolay üremesine neden olur. Öncelikle diş taşları oluşur ve tartarlar meydana gelir. Meydana gelen tartarlar, plakların giderilmesini zorlaştırır ve bakteriler için bir kalkan oluşur. Böylece diş çürüğü meydana gelir. Diş çürüğü tedavi edilmediğinde, dişlerde bulunan bakteriler ve asit dişin tüm yapısını sarar. Sinirler ve kan damarlarını içine alan ve pulpa adı verilen iç diş malzemesine kadar ulaşır. Bu bakteriler ve asitler, şişliklere ve tahrişlere yol açar. Şişliğin dişin içindeki genişlemesi devam ettikçe kan damarları ve sinirler sıkışır. Bu durum da diş ağrılarına neden olan ana sebeptir. Ayrıca plaklarda bulunan asitler, diş yüzeyini koruyan minerallerin yok olmasına neden olur. Bu durum da diş minesinde küçük açıklıklara veya deliklere yol açar. Bu açıklıklardan ve deliklerden bakteriler, dentin adı verilen katmana ulaşır. Dentin, diş yüzeyine göre daha yumuşak ve aside daha az dirençli bir bölgedir. Dentini kaplayan bakteriler ve asitler, dişin çürümesine ve diş ağrısına neden olur.
Dişerimizin çürümesini nasıl önleyebiliriz?
• Günde en az iki defa dişlerinizi fırçalayın ve diş ipi kullanarak, dişlerinizin aralarını ve dişeti çizgisinin altını temizleyin
• Düzenli olarak diş muayenesi yaptırın. Düzenli bakım, sağlık problemlerinin ortaya çıkmasını ve küçük problemlerin büyümesini engeller
• Nişastalı veya şekerli besinleri fazla içermeyen dengeli bir beslenme uygulayın. Bu gıdaları öğün arasında değil, öğünle birlikte yiyerek, dişlerinizin aside maruz kalma sıklığını azaltın
• Diş macunu da dahil olmak üzere florür ihtiva eden diş ürünleri kullanın
• Çocuğunuzun içme suyunda florür olduğundan emin olun. Su kaynağında florür yoksa, diş hekiminiz veya çocuk doktorunuz size günlük florür takviyeleri önerebilir
Çürüyen diş için tedavi yöntemleri neler?
Hastanın diş çürümesi sorunu yaşaması durumunda tercih edilebilecek tedaviler 4 ana başlıkta toplanabilir.
Dolgu
En sık tercih edilen tedavi yöntemidir. Çürük olan doku dişten tahliye edilir ve bunun yerine dolgu malzemesi ile dişin eksik kısmı tamamlanır. Bu sayede hastanın şikayetleri giderilir ve dişe yeniden eski fonksiyonu kazandırılır.
Kron
Kimi zaman dişteki çürüme çok ileri safhalara ulaşmış olabiliyor. Bu durumda dişten çok fazla doku çıkarılması gerekiyor. Dolgu materyalinin yeterli desteği vermesi mümkün olmadığından kron yöntemi devreye giriyor. Bu yöntem dişin özel bir yapı ile çevrelenmesidir. İşlemin ardından tamamen doğal görünen bir kron dişe takılır.
Kanal Tedavisi
Şayet diş çürüğü dişin sinirine kadar ulaşmışsa bu durumda kanal tedavisinin yapılması gerekir. Bu tedavinin amacı diş köklerini kurtarmak ve dişin yeniden fonksiyonlarına kavuşmasını sağlamaktır.
Erken Tedavi
Çürümenin başladığı erken dönemde diş hekimi tarafından bölgeye florür tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi ile diş minesi güçlendirir ve çürümenin ilerlemesi de durdurulmuş olur. İlerleyen dönemlerde düzenli kontroller yapılır ve çürümenin devam edip etmediği gözlem altında tutulur.
Çürüyen dişin sebep olduğu hastalıklar neler?
Diş çürüğü başlıca aşağıdaki hastalıkların oluşmasına neden olmaktadır:
Kalp Rahatsızlıkları
Yapılan araştırmalar sonucunda vücuda ağız yoluyla giren bakterilerin; damar tıkanıklıklarına, felce veya kalp krizine neden olabileceği görülmüştür. Ağızda kalan bakteriler vücutta sindirilir ve kana karışır. Kan aracılığıyla kalbe ulaşır ve Enfektif Endokardit olarak bilinen tehlikeli bir enfeksiyona neden olabilir.
Erken Doğum
Yapılan çalışmalar, prematüre doğan bebeklerin annelerinin hamilelik sırasında diş problemleri veya diş eti hastalığı olduğunu göstermektedir. Dişlerde bulunan bakteriler birçok organa geçebilir ve bu organları etkileyebilir.
Hamilelik sırasında, bir annenin diş çürüğü gibi diş problemleri varsa ağzından çıkan bakteriler plasentaya erişebilmektedir. Dolayısıyla doğmamış bebeği etkileyerek sağlıklı bebeklerden daha az vücut ağırlığına sahip olmasına ve annenin erken doğum ile karşı karşıya kalmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle hamile kadınlar düzenli olarak diş hekimini ziyaret etmelidir.
Diş Eti Hastalıkları
Ağız bakımını ihmal etmek sadece diş çürüklerine yol açmaz. Aynı zaman ağızda oluşan plak nedeniyle diş eti hastalığı da oluşabilmektedir. Bu hastalık ağzınızda ortaya çıkar ve ağızdaki bakteriler yiyeceklerle sindirildiğinde organları da etkiler.
Diş eti hastalığının üç aşaması vardır: Bunlar;
Diş eti iltihabı denilen ilk aşamada diş etlerinde aşırı plak oluşması iltihaba neden olmaktadır. Buna bağlı olarak da diş etlerinde şişmeler meydana gelmektedir. Dişlerin düzenli bir şekilde fırçalanması ve diş ipi kullanımı ile bu sorun çözülebilmektedir.
İkinci ve üçüncü aşamalarda, ağızdaki kemikler ve dokular ciddi şekilde etkilenmektedir. Biriken plaklar dişleri deforme ettiği için geri döndürülemez bir hasar oluşur. Hasar oluşumunun şiddetine göre uygun tedavi uygulanmalıdır. Tedavi uygulanmaz ise diş eti hastalıkları diş kaybı ile sonuçlanabilmektedir.
Zatürre
Diş çürüğü zatürreye de neden olabilmektedir. Çünkü vücuda ağızdan ya da diğer yerlerden giren bakteriler akciğerlere ulaşarak akciğer enfeksiyonuna neden olur. Zatürre özellikle yaşı geçkin hastalar için son derece tehlikelidir.