Hemen hemen tüm çocuklarda olması beklenen ruhsal gelişimin bir parçası olan 2 yaş sendromu ailelerde endişeye sebep olabilir. Çocuğunuz huysuz, sinirliyse ve yemek yememekte, uyku uyumamakta ısrarlıysa 2 yaş sendromu yaşıyor olablir.
Peki bu tam olarak 2 yaş sendromu nedir, bu süreçte çocuğa nasıl davranılmalı ve daha önemlisi bu süreç ne kadar devam eder? Tüm bu soruların cevabını uzmanların konu hakkında verdikleri bilgilerden derleyerek sizlerle paylaşıyoruz.
İşte uzmanların konu hakkındaki görüşleri;
2 Yaş Sendromu Nedir?
Bebeklik döneminden çocukluk dönemine ilk adımların atıldığı 1,5 ile 3 yaş arasında görülen 2 yaş sendromu, zaman zaman aileleri zorlayan bir süreçtir. Terrible two olarak da bilinen 2 yaş sendromu, tüm sağlıklı çocuklarda olması beklenen, psikolojik gelişimin bir parçasıdır. Anneye bağımlı olarak geçirilen ve tek başına var olmanın imkansız olduğu bebeklik döneminin ardından konuşabilen ve yürüyebilen çocuk, kazandığı bu gelişim özellikleri ile hem fiziksel hem de duygusal olarak anneden yavaş yavaş uzaklaşır. Kendisinin ayrı bir birey olduğunun farkına varan çocuk, ben merkezli bir döneme girerek varlığını tüm çevresine kanıtlamaya çalışır. Benliğinin farkına varmasıyla birlikte kendi kararlarının doğru olduğunu, ailesine ve çevresindeki diğer kişilere kendi fikirlerinin değerli olduğunu ispatlamaya çabalar. Bu dönemde sıklıkla duyulan negatif cümlelerin sebebi budur. 2 yaş döneminde sağlıklı bir şekilde gelişimi süren çocuğun, her şeye hayır demesi, agresif davranışlar sergilemesi, öfke nöbetleri geçirmesi son derece normal bir durumdur.
2 yaş dolayında görülen bu sendrom boyunca ebeveynlere büyük bir sorumluluk düşer. Çocuğa doğru bir şekilde yaklaşarak, onun ihtiyaçlarını anlamaya çalışmak, tolere edebilmek ve kesin sınırlar çizmek son derece önemlidir. Çocuk ile doğru iletişim kurmanın altın kuralı olan oyun oynamak, eğlenceli olduğu kadar sağlıklı da bir yöntemdir. Sözel olarak anlatılamayan duygu ve düşünceler oyun içinde kurgulanarak, etkili bir şekilde çocuğa aktarılabilir.
2 Yaş Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Çocukların kişilik gelişiminde önemli bir yer tutan 2 yaş sendromunda çocuklar, sınırlı tecrübeleri ve kelime hazineleri ile kendi benliklerini dış dünyaya anlatmaya çalışır. Duygusal olarak da tam olarak gelişmemiş olan 2 yaş dönemindeki çocuklar, çoğu zaman kendilerini ağlayarak ifade eder. "Hayır", "olmaz", "istemiyorum" gibi olumsuz kelimelerin sıklıkla kullanıldığı 1,5 yaş ile 3 yaş aralığındaki çocuklar, istekleri yerine getirilmediğinde, kendilerini yere atma, kendisine ve çevresindekilere vurma, bağırma, nesneleri atma, öfke nöbetine girme gibi davranışlar sergiler. Öfke nöbetinin devam ettiği süre boyunca, yemek yeme, oyun oynama ve normalde eğlendiği aktiviteleri yapmama gibi durumlar ortaya çıkabilir. Kendilerini dünyanın merkezinde gördükleri bu dönemde çocuklar bencil ve dürtüsel davranışlar sergileyebilir. Bu davranışlarını engellemek için çaba sarf etmez ve dışarıdan yapılan engellemeleri de kabul etmez. Onun yerine çoğunlukla ebeveynlerin söylediklerinin tam tersini yaparak inatlaşır. Etraflarındaki çevre üzerinde hakimiyet kurmaya çalışan 2 yaş dönemi çocuklarının öfkeli tutumlarına aynı şekilde karşılık vermek onların gerginliğinin daha da artmasına neden olur. Bu gibi 2 yaş sendromu belirtilerinin görüldüğü durumlarda ebeveynlerin sakin kalarak, durumu kontrol altına almaları, çocuğun duygularını ifade etmesine müsaade etmeleri gerekir.
2 Yaş Sendromu Davranış Bozukluğundan Nasıl Ayırt Edilebilir?
2008 yılında yapılan bir çalışmaya göre, okul öncesi dönemdeki çocuklarda (3 ila 6 yaş arası) öfke nöbetleri aşağıda tanımlanan şekildeyse, bu durumda davranış bozukluğundan şüphelenilebilir:
•Yarım saati geçen düzenli öfke nöbetleri (Bu nöbetler, günde 10 ila 20 kez görülebilir)
•Çocuğun kendine zarar vermeye çalıştığı öfke nöbetleri
•Ortalama 25 dakikadan uzun süren öfke nöbetleri
•Çocuğun öfke nöbeti sırasında kendini sakinleştirememesi
2 Yaş Sendromu Ne kadar Sürer?
2 yaş sendromu, çocuk 2 yaşına girdiğinde başlayan ve 3 yaşına kadar sürebilen bir durumdur. Çocuk 4 yaşına geldiğinde, kendisini ifade etmek, ebeveynlerinin ya da çevresindekilerin söylediklerini algılamak ve onun için belirlenmiş kuralları takip etmek ve bu kurallara uymak için yeterli dil ve motor becerilerine sahip olur.
2 Yaş Sendromuyla Başa Çıkmak İçin Neler Yapılabilir?
2 yaş sendromu ile başa çıkmak için çocuğunuzla kurduğunuz iletişim şeklini değiştirmeniz gerekebilir. Bu sendromla nasıl başa çıkabileceğinize dair bazı tavsiyeleri aşağıda bulabilirsiniz. Bu tavsiyelerin yerine getirilmesine rağmen, çocuğunuzla kurduğunuz iletişimde herhangi bir iyileşme görülmüyorsa, bu durumda uzman bir doktor ya da psikologdan yardım almanız gerekebilir.
•Çocuğunuzun davranışları sizi strese sokabilir. Bu nedenle, çok fazla strese kapılmamanız çocuğunuzun içerisinde bulunduğu durumla daha iyi başa çıkmanızı sağlayacaktır. Örnek vermek gerekirse, çocuğunuz öfke nöbeti geçirirken, 10'a kadar sayarak derin bir nefes almanız sakin kalmanızı sağlayacaktır.
•Açıklayıcı bir dil kullanmaya çalışın ve çocuğunuzu hiçbir şekilde tehdit etmeyin.
•Çocuğunuzun onayladığınız davranışları için onu övün ve vazgeçirmek istediğiniz kötü davranışları görmezden gelin.
•Çocuğunuza asla fiziksel şiddet göstermeyin ve ona bağırmaktan kaçının. Çocuğunuzun şiddet içermeyen davranışları örnek alması için onunla kurduğunuz iletişimde şiddetten her koşulda uzak durmanız gerekir. Durum ne kadar kötü olursa olsun iletişiminizi sürdürürken sakinliğinizi korumanız bu sendromla başa çıkmanız açısından oldukça önemlidir.
•Çocukların ilgisi çabuk dağılır. Buradan yola çıkarak, çocuğunuzun yaşadığı öfke nöbetleri sırasında çocuğunuzun ilgisini başka bir yöne çekmeye çalışabilirsiniz.
•Kuralları basit tutun ve kurallara yönelik kısa açıklamalar yapın. Bu noktada, koyulan kuralların tutarlı bir şekilde uygulanması büyük önem taşır.
•Yemek ve uyku saatlerinin düzenli olması da oldukça önemli bir faktördür. Çocuğunuz yorgun veya aç olduğunda, istenilenin dışında davranışlar sergileyebilir.
•Çocuğunuza başarabilecekleri basit sorumluluklar verin. Bu sayede, çocuğun bağımsızlık duygusunu pekiştirebilirsiniz.
Anne ve baba olarak çocuğunuzdaki bu durumu sağlıklı bir sürece dönüştürmek sizin elinizde. Konu ile ilgili olarak ne bilinçlenmeniz ve uzman görüşlerini dikkate almanızda büyük yarar var.