İslami terbiye denilince hemen hemen hepimizin aklına öncelikle ailede başlayan ailevi terbiyenin geldiğine şüphem yok. Çünkü islam dini elhamdüllillah çoğunluk bir dindir. Yani islam mensubu fazlaca insanımız vardır. Ve bizde Müslüman kardeşlerimiz ile bu toplumun birer üyeleriyiz. Ki gerek devlet , gerek dini bütünlük açısında çok şükür hepimiz yerimizin önemini biliyoruz peki Müslümanlık peteği içeresinde ve insanlık toplumu içinde yerimiz varsa sizce yapmamız gerekenlerde yok mudur?
Toplum hiyerarşiden oluşuyor ;çocuklar gençler orta yaşlılar ve yaşlılar diye gruplara ayrılıyor ve bu grupların hepsi bir topluluktan aileden meydana geliyor bu yüzden alie eğitimi ve terbiyesi sağlam temeller üzerine olmalı ki toplum da sağlıklı bireyler oluşsun. Aile terbiyesi ve islam ahlakı dedik ama çocuk nasıl Müslüman olur ? Nasıl dinini öğrenir nasıl terbiyenin farkına varır?
Kuran ı kerim dede geçtiği gibi “Doğdukları zaman çocuklar hiçbir şey bilmezler” . yani çocuk iyi kötü doğru yanlış faydayı zararı herşeyi sonradan öğrenir. Ailesi annesi babasından öğrenir. Peygamber efendimizin de buyurduğu gibi “her çocuk islam hakikatini kabul edecek fıtrat üzerine doğar”. Ancak onu ailesi Yahudi Hristiyan müşrik yapar.
Ailede terbiyenin ilk adımı her işte olduğu gibi tam imanlı bir niyet tir. Daha sonra dua gelir tabi sadece dille dua edip sebepleri beklemek doğru değildir. Hz. Mevlanıın dediği gibi “ey bahtlı kişi kuru duayı bırak. Ağaç mı istiyorsun tohum ekmelisin!” bu yüzden bir mümin hedeflediği bir şey için dua ettikten sonra elinden geleni yapacak ve tevekkül edip iyi kötü sonucuna amenna diyecektir.
Bu itibarla ailede terbiyeden öncelikle baba sorumludur. Çünkü yukarda belirttiğimiz gibi nimet ve istek olmalı bunu baba olmak isteyen ilk adımı yapacak eğer niyet iniz de isteğiniz de, gayretiniz de tam ise biiznillah ailenize de terbiye konusunda da iyi sonuçlar alınacaktır.
Terbiye denilince hem maddi terbiye hem de manevi terbiye girmektedir. Yani baba ailenin terbiyesinden hem dünyevi hem de uhrevi olarak sorumludur. İslam alimlerimiz şöyle buyuruyorlar: “ Kişiler ailesinden sorumludur. Kıyamet günü çocukları ona ya şefaatçi olacaktır ya da şikayetçi olacaktır. Aile reisi ailesine islami terbiyeyi verdiği takdirde onların sevaplarına aynen iştirak edecek ve böylece şefaatlerine mazhar olacaktır.” Kısaca evlatlarımızın terbiyelerinden ahirette sorumluyuz bu yüzden üzerimize düşeni inşallah layiki ile yerine getirmeliyiz.
Baba aile fertlerinin hem maddi hem manevi sorumluluğu en çok taşıyan taşıması gereken kimsedir. Elbette babalar bu sorumluluğu taşıyabilmek için kendisinde bazı şartlar elde etmelidir. İlim, irfan, gayret bunlardan bazıları. Baba çocuğu belirli bir yaşa geldiği zaman ona öncelikle temel dini bilgileri öğretmelidir. Farz denilen bilinmesi zaruri olan dini bilgileri öğretmek ve yaşatmaya çalışmakla mükelleftir. Bir baba ailesine namaz kılmayı oruç tutmayı gusül almayı abdesti helal i haram ı inanç esaslarını bunları öğretmek zorundadır. İslamın ve imanın şartlarını temel ahlak ve toplumsal kuralları öğretmekle görevlidir. Yine bir islami terbiye olan kılık kıyafetlerimiz babanın öğretmesi gereken bir başka husustur. Aile reise olarak bir baba ailesine islam i çerçevede uygun görülen giyim ve kuşam kurallarını anlatmalı ve çocuğunda onları severek uyum sağlamasına özen göstermelidir. Zira özellikle kılık kıyafetlerimiz de uygunsuzluk bizi haya eksikliğine götürir ki buda Allah huzurunda vereceğimiz hesaplardan biridir.
Son olarak toplumsal bir acımız olan gençlerimizin uyuşturucu sigara alkol gibi zararlı ve kullanması dinimizcede haram olan kötü alışkanlıklardan bahsedelim. Gençlerimizin uyuşturucu ve alkol kullanma yaşının 13 e, sigara kullanma yaşının ise 12 e indiği bir zamanda çocuklarımızı olabildiğince bunlardan alıkoymalı bu ortamlar dahil olmak üzere çocuğumuzun bunları öğrenecek arkadaş çevresinden veya mekanlardan da uzaklaştırmamız için elimziden geleni fazlası ile yapmalıyız. Sigara kullanan bir babanın elinde sigara ile kızım- oğlum sigara sağlığa zararlıdır sakın içmeyin demesi gibi davranış ve dil arasındaki uyumsuzluk sergilenmemeli çocukları ikilemde bırakmamalıyız . Nitekim çocuk anne babası sigara içiyor , alkol kullanıyorsa çocuk böyle gördüğü için daha küçük yaşta kötü alışkanlıklara meyletmiş oluyor. Öncelikle baba kendini korumalı daha sonra ailesine gerek ilim gerek dini gerek hayati bilgi ve birikim alanında hem eşine hem çocuklarına örnek teşkil etmelidir.
"Ey Rabbimiz! Bizi sana boyun eğenlerden kıl, neslimizden de sana itaat eden bir ümmet çıkar, bize ibadet usullerimizi göster, tövbemizi kabul et; zira, tövbeleri çokça kabul eden, çok merhametli olan ancak sensin." (Bakara, 2/128) (Amin)